Say xe là tình trạng chóng mặt, khó chịu, buồn nôn, nôn khi đang di chuyển trên tàu lửa, xe, máy bay, thuyền, tàu lượn siêu tốc. Nguyên nhân là do não nhận được thông tin sai lệch từ mắt, tai trong, dây thần kinh…
Ví dụ, khi đứng trên một con tàu đang chuyển động, mắt sẽ nhận thấy cảnh vật xung quanh đang di chuyển, nhưng tai trong lại cảm nhận được sự lắc lư của tàu. Sự mâu thuẫn giữa những tín hiệu từ các giác quan này khiến não bộ bị rối loạn, dẫn đến các triệu chứng say xe như chóng mặt, buồn nôn.
Chứng say tàu xe không chỉ khiến việc đi lại trở nên khó khăn mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng chuyến đi. Tuy nhiên, may mắn là có rất nhiều cách thức hiệu quả để ngừa và điều trị say xe, giúp cho chuyến đi của bạn trở nên thoải mái và vui vẻ hơn.
Nguyên Nhân Bị Say Tàu Xe
Như đã đề cập, nguyên nhân chính gây ra chứng say tàu xe là do sự mâu thuẫn giữa các thông tin từ các giác quan khác nhau.
Mâu Thuẫn Giữa Mắt Và Tai Trong
Tai trong là một phần của hệ tiền đình, có chức năng xử lý các thông tin để kiểm soát sự cân bằng của cơ thể, cả những chuyển động của mắt. Khi đi tàu, xe, mắt sẽ nhìn thấy cảnh vật xung quanh di chuyển, nhưng tai trong lại cảm nhận được sự lắc lư của phương tiện. Não sẽ bị rối khi tín hiệu tới từ tai trong và mắt không đồng nhất, không thể xử lý hết các tín hiệu mâu thuẫn này, gây ra say xe.
Thay Đổi Tốc Độ Và Hướng Di Chuyển
Ngoài sự mâu thuẫn giữa các giác quan, thay đổi đột ngột về tốc độ và hướng di chuyển cũng là một nguyên nhân dẫn đến say xe. Khi phương tiện đột ngột tăng tốc hoặc thay đổi hướng, cơ thể không kịp thích ứng với sự thay đổi này, dẫn đến rối loạn thông tin từ các giác quan, gây ra các triệu chứng say xe.
Yếu Tố Cá Nhân
Ngoài những nguyên nhân trên, yếu tố cá nhân cũng đóng vai trò quan trọng. Một số người có sẵn xu hướng dễ bị say xe hơn những người khác, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. Các nghiên cứu cho thấy, khoảng 3 người sẽ có 1 người say tàu xe vào một thời điểm nào đó. Phụ nữ và trẻ em từ 2 – 12 tuổi có nguy cơ say xe cao nhất. Điều này có thể liên quan đến sự khác biệt về kích thước, cấu trúc của tai trong và hệ tiền đình so với nam giới.
Các Triệu Chứng Khi Say Xe
Khi bị say tàu xe, người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng như:
Chóng mặt, đầu váng vía
Buồn nôn, nôn
Mất cảm giác cân bằng
Đổ mồ hôi, nhức đầu
Nhìn mơ hồ, thiếu tập trung
Mệt mỏi, uể oải
Các triệu chứng này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đáng kể đến sự thoải mái và an toàn trong suốt chuyến đi. Vì vậy, việc tìm hiểu và áp dụng các biện pháp chống say xe hiệu quả là rất cần thiết.
20 Cách Chống Say Xe, Tàu Hiệu Quả Nhất
Để giúp bạn tận hưởng được những chuyến đi thật trọn vẹn, dưới đây là 20 cách chống say xe, tàu hiệu quả nhất mà có thể bạn chưa biết:
1. Ngủ Đủ Giấc
2. Ăn Nhẹ Trước Khi Khởi Hành
3. Lựa Chọn Vị Trí Ngồi
Gần cửa sổ hoặc cửa ra vào: Cho phép bạn nhìn ra ngoài, giúp cảm nhận được chuyển động của phương tiện tốt hơn.
Ở vị trí giữa xe/tàu: Khu vực này ít bị ảnh hưởng bởi các chuyển động lắc lư.
Ở tầng trên cùng (đối với tàu thuyền): Giúp bạn có tầm nhìn rộng hơn, cảm nhận được chuyển động tốt hơn.
Tránh ngồi ở cuối xe/tàu vì đây là nơi chịu ảnh hưởng lớn nhất của các chuyển động.
4. Uống Thuốc Chống Say
5. Đeo Khẩu Trang
6. Nhìn Thẳng Về Phía Trước
Thay vì nhìn ra ngoài cửa sổ, hãy cố gắng nhìn thẳng về phía trước. Điều này sẽ giúp giảm sự mâu thuẫn giữa thông tin từ mắt và tai trong, từ đó hạn chế triệu chứng say xe. Nếu bạn đang di chuyển bằng tàu hoặc tàu lượn, hãy tập trung nhìn vào đường chân trời hoặc một điểm ổn định ở phía xa. Đối với xe ô tô, hãy nhìn vào đường đi phía trước.
7. Tránh Ngồi Gần Người Bị Say Xe
Không nên ngồi gần những người đang có biểu hiện say xe như chóng mặt, buồn nôn. Điều này không chỉ có thể khiến bạn cũng bị ảnh hưởng mà còn làm cho tình trạng của họ trở nên tệ hơn. Nếu có thể, hãy xin đổi chỗ ngồi hoặc tìm vị trí khác khi thấy có người xung quanh bị say xe. Điều này sẽ giúp bạn tránh khỏi những ảnh hưởng từ những người say xe.
8. Mở Cửa Sổ Nếu Được
9. Nhắm Mắt Và Ngủ Một Giấc
10. Nhai Kẹo Cao Su
11. Ăn Khoai Tây
12. Chống Say Xe Với Vỏ Quýt, Chanh Tươi
13. Giảm Say Xe Với Bánh Mì
14. Thoa Dầu Gió
15. Giấm Ăn
Giấm Ăn cũng là một trong những phương pháp truyền thống để giảm say xe. Bạn có thể uống một ít nước giấm hoặc nhai một viên kẹo giấm để giúp cân bằng dạ dày và giảm cảm giác buồn nôn.Tuy nhiên, bạn cần nhớ rằng lượng giấm sử dụng không nên quá lớn để tránh tác động tiêu cực đến dạ dày.
16. Gừng
17. Bấm Huyệt Massage
Bấm huyệt massage là một phương pháp truyền thống từ Đông y giúp giảm say xe. Bạn có thể tự massage các huyệt trên cơ thể như huyệt Nội Quan, huyệt Hợp Cốc để giúp cơ thể thư giãn và giảm cảm giác buồn nôn. Việc áp dụng kỹ thuật bấm huyệt massage đúng cách sẽ giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm căng thẳng trong cơ thể.Massage huyệt có thể hạn chế bị say xe
18. Không Đọc Sách Báo Trên Xe
19. Trò Chuyện Với Mọi Người
20. Đi Tàu Xe Nhiều Hơn
Cuối cùng, một cách hiệu quả để chống say xe là tập cho cơ thể thích nghi với các chuyển động. Bằng cách đi tàu xe thường xuyên, cơ thể sẽ dần quen với các chuyển động và giảm dần triệu chứng say xe.